LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN TRƯỜNG THPT ĐỐNG ĐA
Trường PTTH Đống Đa mà tiền thân là trường cấp III Đống Đa, được thành lập từ năm học 1959 - 1960 với tên gọi PTCN cấp III Đống Đa do thầy Nguyễn Đức Bính làm Hiệu trưởng. Đây là trường phổ thông cấp III đầu tiên mang tên quận Đống Đa – gắn với tên mảnh đất đã từng lưu dấu son lịch sử hào hùng của dân tộc: Chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa năm 1789 của Quang Trung – Nguyễn Huệ. Tấm huy hiệu mang biểu tượng trường là hình ảnh “Vua Quang Trung phi nhanh trên lưng ngựa chiến” một thời đã được học sinh đeo ngay trước ngực ngày ngày đến trường và “Bài ca trường Đống Đa” – một nhạc phẩm do thầy giáo Vũ Nhân sáng tác đã trở thành bài ca truyền thống của trường. Nhiệm vụ của nhà trường lúc này là đào tạo học sinh có trình độ văn hóa cấp III đồng thời phải có tay nghề sơ cấp để phục vụ cho các cơ sở sản xuất, các trường kỹ thuật ở miền Bắc, đặc biệt là ở Hà Nội. Khóa học đầu tiên của trường đào tạo tại địa điểm chung với trường cấp II Trung Liệt nằm cạnh gò Đống Đa, lúc này mới chỉ có ba lớp 8. Cuối năm 1960 trường lại tạm thời chuyển về nhà thờ Nam Đồng. Sau 2 năm trường tách riêng thành cấp III Đống Đa và lại trở về Trung Liệt nhưng là địa điểm riêng biệt với ngôi trường mới, trường được xây bằng tường gạch và lợp lá, tuy đơn sơ nhưng có đủ các phòng học, phòng họp, phòng thí nghiệm và xưởng trường. Đến năm 1963 – 1964 trường được dời về ngõ Quan Thổ 1 – phố Hàng Bột (nay là phố Tôn Đức Thắng) cho đến hiện nay.
Vào một ngày đầu thu năm 1960, trường phổ thông cấp III Trưng Vương A đã ra đời nằm trên cùng địa điểm với cấp II Trưng Vương (Tại phố Hàng Bài). Đến năm 1963 với tinh thần nhường vị trí thuận lợi cho học sinh nhỏ tuổi cấp 1 và cấp 2, Trường PT cấp III Trưng Vương A đã chuyển về địa điểm mới tại ngõ Quan Thổ I, phố Hàng Bột cùng địa điểm với trường PT cấp III Đống Đa.
Mùa khai giảng đầu tiên của trường cấp III Đống Đa tại địa điểm mới cũng là mùa khai giảng đầu tiên của trường cấp III Trưng A do cô Nguyễn Thị Yến làm Hiệu trưởng. Trên cùng 1 địa điểm mà chúng ta đang ngồi tại đây, vào thời điểm đó, buổi sáng học sinh trường cấp III Đống Đa đến lớp, buổi chiều học sinh trường cấp III Trưng Vương A đến trường. Mảnh đất nơi đây đã trở thành điểm hẹn, điểm dừng chân của hai nhà trường cùng có chung một mục tiêu cao cả đẹp đẽ: Rèn đức, luyện tài cho thế hệ trẻ “Vì ngày mai lập nghiệp”. Bắt đầu từ khoảnh khắc thiêng liêng này, trường PTTH Đống Đa và trường PTTH Trương Vương cùng song hành sát cánh bên nhau, cùng trải qua những bước thăng trầm của lịch sử đất nước, cùng gắn liền với số phận của dân tộc.
Những năm đế quốc Mĩ mở rộng chiến tranh phá hoại Miền Bắc và thủ đô Hà Nội, thầy trò cả hai nhà trường phải mang theo bàn ghế, thiết bị học tập đi sơ tán. Trường PT Cấp III Đống Đa về Minh Khai – Đan Phượng – Hà Tây, còn trường PT cấp III Trưng Vương A về Hồng Châu – Thường Tín – Hà Tây. Năm 1972, sau một thời gian 2 trường trở lại thủ đô, giặc Mĩ lại tiến hành ném bom từ vĩ tuyến 20 trở ra. Khi đó, hai trường lại tiếp tục đi sơ tán ở Hà Tây, trở lại với mảnh đất đầy ân nghĩa đã đùm bọc thầy trò trong những ngày chiến tranh ác liệt.
Một năm sau ngày nước nhà thống nhất, năm học 1976 – 1977 hai trường được sáp nhập vào làm một, năm 1977 – 1978 lại tách ra, để rồi đến năm học 1993 – 1994, hai trường lại được sáp nhập trở thành trường THPT Đống Đa ngày nay. Thế là dấu mốc quan trọng này đã gắn kết trường PTTH Trưng Vương và trường PTTH Đống Đa thành một khối thống nhất, một mái trường vững mạnh, phát huy truyền thống hiếu học thanh lịch nổi tiếng của Đồng Khánh – Trưng Vương, kết hợp với sự năng động sáng tạo của PT Công Nghiệp Cấp III Đống Đa tạo nên gương mặt mới cho nhà trường. Bắt đầu từ đây, giáo viên – học sinh của hai trường là một. Cái nôi để học sinh trường PTTH Trưng Vương trưởng thành cũng là cái nôi để học sinh trường PTTH Đống Đa lớn lên. Các cựu học sinh sau một thời gian tung cánh đi khắp phương trời lập nghiệp nay coi đây là tổ ấm đầu tiên để trở về họp mặt, trở về với kí ức của chính mình để nhớ về thuở học trò trong trắng mộng mơ. Trải qua những lần thay đổi địa điểm, tên gọi khi nhập khi tách rồi sau đó lại nhập, trường THPT Đống Đa đã 60 tuổi đời. Sáu mươi năm so với chiều dài lịch sử chưa phải là nhiều, song đó là những năm tháng ghi nhận sự cống hiến đóng góp của bao thế hệ các thầy cô giáo, các thế hệ học sinh thi đua dạy tốt, học tốt xây dựng nhà trường ngày một lớn mạnh, khẳng định vị thế tầm vóc của ngôi trường được gắn với địa danh lịch sử của dân tộc. Sáu mươi năm qua trường đã đào tạo được hàng vạn học sinh tốt nghiệp THPT. Rất nhiều học sinh đã trưởng thành trong nhiều lĩnh vực của đất nước, nắm nhiều cương vị trọng trách trong xã hội, nhiều học sinh đã góp phần xương máu của mình trong cuộc chiến tranh bảo vệ đất nước. Trải qua hơn 60 năm, xây dựng và trưởng thành các thế hệ lãnh đạo nhà trường nay có thầy đã đi xa, có thầy già yếu nhưng đã, đang là những nhà giáo có năng lực lãnh đạo, tâm huyết, sáng tạo.
Xin được thay mặt thầy trò nhà trường, chúng tôi trân trọng cảm ơn các thế hệ lãnh đạo, các thầy giáo, cô giáo của nhà trường hơn 60 năm qua đã xây dựng, gìn giữ truyền thống quý báu của nhà trường, chúng tôi luôn trân quý những tình cảm, công sức của các thầy cô và xin hứa sẽ bằng năng lực, tâm huyết, lòng yêu nghề, giữ vững và phát huy truyền dạy và học để đưa trường THPT Đống Đa vững bước phát triển.
Trường đã 2 lần vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng Ba vào các năm 1989 và năm 2009. Năm học 2020 - 2021, nhà trường vinh dự được tặng thưởng Huân chương lao động hạng Nhì vì đã có thành tích xuất sắc trong đổi mới công tác quản lý và giảng dạy. Nhiều năm liền Nhà trường liên tục đạt danh hiệu "Tập thể lao động xuất sắc" và được Bộ Giáo dục và Đào tạo, UBND Thành phố Hà Nội tặng Bằng khen và cờ thi đua xuất sắc. Đảng bộ nhiều năm liên tục đạt danh hiệu Đảng bộ hoàn thành xuất sắc và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Công đoàn nhà trường liên tục đạt danh hiệu Công đoàn vững mạnh, xuất sắc. Đoàn Thanh niên liên tục đạt danh hiệu đơn vị thi đua xuất sắc, Bằng khen TW Đoàn, thành đoàn Hà Nội. Nhà trường đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, khẳng định được sự tin cậy của ngành, của Học sinh và CMHS trên địa bàn và Thành phố. Với những nỗ lực không ngừng, cùng với bề dày truyền thống và sự đóng góp của các thế hệ thầy và trò, trường THPT Đống Đa được UBND TP Hà Nội công nhận là Trường Trung học phổ thông đạt chuẩn Quốc gia.
Kế thừa - phát huy truyền thống, Trường THPT Đống Đa ngày càng phát triển vững mạnh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, nhà trường ngày càng Xanh - Sạch - Đẹp - An toàn, đáp ứng yêu cầu đổi mới sự nghiệp giáo dục, hội nhập quốc tế và luôn là địa chỉ tin cậy của học sinh, cha mẹ học sinh Thủ đô.
Với tinh thần nhiệt tình trách nhiệm, lòng yêu nghề và sự cố gắng không ngừng nghỉ tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường rất nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và đạt được những thành tích đáng khích lệ, 100% thầy cô giáo đạt chuẩn trong đó 40 Thạc sỹ, 1Tiến sỹ; tỷ lệ học sinh Giỏi và Khá trên 95%; tỷ lệ đỗ TN 100%; tỷ lệ học sinh đỗ vào các trường ĐH công lập đạt trên 95%, trung bình khối thi ĐH đạt trên 22 điểm.
Phát huy những thành tích mà nhà trường đã đạt được trong 60 năm qua, nhà trường đang quyết tâm phấn đấu nhiều hơn nữa trong công tác dạy và học, giáo dục toàn diện cho học sinh, tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, ngày càng có nhiều nhà giáo mẫu mực, nâng cao vị thế của nhà trường, luôn là địa chỉ đáng tin cậy của nhân dân Thủ đô, phấn đấu nhiều hơn nữa để đạt được những danh hiệu cao quý hơn, viết tiếp những trang sử vàng truyền thống của nhà trường. Với mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục chúng ta cũng không thể không thấy rằng trước mắt chúng ta còn nhiều khó khăn, thách thức, cần phải có những hành động thiết thực bên cạnh những tâm huyết của thày cô, những hoài bão, ước mơ của các thế hệ học trò, những kỳ vọng của các bậc phụ huynh. Chúng ta hy vọng THPT Đống đa sẽ có những bước tiến mới, vững chắc trong những năm học tiếp theo. Chúc Trường THPT Đống Đa thân yêu của chúng ta luôn phát huy truyền thống, nối tiếp thành công!
